Clicker training als communicatie middel
Blij verast, dat Bull zo’n gezellige wandelpartner bleek
te zijn, miste ik toch enige vorm van training of diepere communicatie. Als
clicker trainer besloot ik dat het eindelijk tijd was om Bull kennis te laten
maken met de eerste stappen in zijn opleiding tot clickerkoning!
Clicker training is een redelijk eenvoudig concept waarin het belonen van goed gedrag centraal staat en ongewenste gedrag zoveel mogelijk genegeerd wordt. Om duidelijk te maken aan je paard welk gedrag precies goed was wordt er gebruik gemaakt van een ‘click’ geluid. Dit geluid wordt gevolgd door een beloning waardoor het paard geneigd zal zijn het ‘gewenste gedrag’ te herhalen, en nog eens… En voila, daar heb je je eerste kunstje of oefening al te pakken!
Het voordeel van de click ten opzichte van een woord als ‘goed zo’ is dat het niet alleen kort en opvallend is maar het ook altijd even enthousiast klinkt. Mensen praten zo ongelooflijk veel dat beloningssignalen vaak niet eens opvallen. Daarnaast behoren de meeste trainers tot een ongeduldig en doel gericht volkje waardoor een ‘goooeeed’ vaak heel anders klinkt als iets direct goed gaat dan wanneer een ‘goed’ met een zucht van frustratie na 5 niet al te geslaagde pogingen toch ergens op begint te lijken.
Clicker training is voor mij eigenlijk een groot spel waarin het paard en ik met elkaar moeten leren communiceren maar niet mogen vergeten om naar elkaar te luisteren. Dit laatste klinkt waarschijnlijk een tikje paardenfluisteraarachtig of als iets dat regel recht uit de Penny zou kunnen komen. Wat ik bedoel is dat wanneer je met een paard in vrijheid gaat werken je verzekerd moet zijn van zijn volle overtuiging. Domweg omdat hij anders gefrustreerd of verveeld van je weg loopt. En juist dat stukje teamwork lukt alleen als je rekening houdt met de meest subtiele emoties en signalen van je paard. Het is een constant wederzijds gesprek waarin het paard de vrijheid heeft om fouten te maken. Kan aangeven wat hij leuk of soms gewoon ronduit stom vindt. Zodra het paard leert dat hij zijn emoties mag uiten is het vervolgens de uitdaging voor de trainer om deze energie in goede banen te leiden en het paard te helpen hier op een acceptabele manier mee om te gaan. Ik vind het geweldig om paarden te zien veranderen van een gehoorzaam slaafje in een enthousiaste partner met een complexe persoonlijkheid waar we als trainer rekening mee moeten houden.
Maar goed, voordat Bullie en ik zo ver waren moest ik hem eerst de spelregels van het clickeren uitleggen:
1) Zodra je iets goed doet, of een stap in de goede richting zet hoor je ‘de click’.
2) Na de click volgt een beloning.
3) Voor de click (en dus de beloning) moet gewerkt worden.
4) Bedelen heeft geen zin, er wordt alleen beloond na een click.
5) Je mag fouten maken deze worden genegeerd. De druk wordt niet opgevoerd. Je wordt niet gestraft.
Ondanks het feit dat je geen genie hoeft te zijn om deze simpele regels te begrijpen kan een paard ze alleen leren door een spelletje van trial and error. Zo zal hij waarschijnlijk eerst alle regels aan zijn laars lappen, vervolgens een patroon herkennen om daarna zijn best te doen om vals te spelen. En terecht! Welk kind heeft vroeger niet bij elk nieuw spelletje geprobeerd om de regels te tarten? Stel je eens voor, dat je paard zo’n beetje het IQ van een 5 jarige heeft… Dan ben je als serieuze trainer eigenlijk niets anders dan een spelletje aan het spelen met een vaak iet wat obese kleuter die gefixeerd is op voedsel. Juist. Niets wat met heel veel geduld, liefde en vleugje opvoedkunde niet meer goed kan komen!